Mączniak prawdziwy zbóż i traw (Blumeria graminis f. sp. hordei) jest jednym z najgroźniejszych patogenów atakujących jęczmień jary. Choroba ta może znacznie ograniczyć plon oraz obniżyć jakość ziarna, dlatego skuteczna ochrona plantacji stanowi istotny element agrotechniki.
Objawy choroby
Mączniak prawdziwy objawia się w postaci białych, mączystych nalotów na liściach, źdźbłach, a czasem także na kłosach roślin. Wraz z rozwojem infekcji nalot przybiera szary kolor, pojawiają się czarne punkty — owocniki grzyba (kleistotecja). Patogen rozwija się intensywnie przy wysokiej wilgotności powietrza oraz umiarkowanych temperaturach (15–20°C), szczególnie przy gęstych łanach i nadmiernym nawożeniu azotem.
Znaczenie gospodarcze
Silne porażenie może prowadzić do ograniczenia powierzchni asymilacyjnej liści, zahamowania wzrostu roślin oraz zmniejszenia liczby i jakości ziarna. Straty plonu mogą sięgać nawet 30% w przypadku silnego porażenia.
Jak dobrać odpowiednie strategie ochrony zbóż?
1. Dobór odmian odpornych
Najskuteczniejszym i najtańszym sposobem ograniczenia ryzyka wystąpienia mączniaka jest wybór odmian jęczmienia jarego o wysokiej odporności genetycznej. Hodowcy oferują coraz więcej odmian tolerancyjnych na tę chorobę.
2. Płodozmian i agrotechnika
Unikanie uprawy jęczmienia po sobie lub po innych zbożach jarych ogranicza presję patogenu. Pomocne są także:
-
- głęboka orka,
- ograniczenie zagęszczenia siewu,
- racjonalne nawożenie (zwłaszcza azotem).
3. Monitoring i prognozowanie
Regularna lustracja pól pozwala na wczesne wykrycie choroby. Największą skuteczność fungicydy wykazują w momencie pierwszych objawów na dolnych liściach.
4. Zabiegi chemiczne
W przypadku przekroczenia progu szkodliwości (widoczny nalot na 10–15% roślin), należy przeprowadzić zabieg fungicydowy. Skuteczne substancje czynne to m.in.:
- triazole (np. difenokonazol, protiokonazol),
- strobiluryny (np. azoksystrobina, piraklostrobina),
- SDHI (np. biksafen, fluxapyroxad).
Zabiegi należy dostosować do fazy rozwojowej rośliny – najczęściej wykonuje się je w fazie krzewienia lub strzelania w źdźbło. Warto rozważyć dobry i skuteczny preparat produkcji Innvigo Dafne 250 EC
5. Zintegrowana ochrona roślin (IPM)
Zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin, decyzja o zastosowaniu fungicydu powinna opierać się na rzeczywistym zagrożeniu, prognozie pogody oraz stanie zdrowotnym plantacji.
Podsumowanie
Mączniak prawdziwy stanowi istotne zagrożenie dla jęczmienia jarego, jednak przy odpowiednim podejściu można skutecznie ograniczyć jego szkodliwość. Kluczem do sukcesu jest połączenie odporności odmian, prawidłowej agrotechniki oraz precyzyjnie dobranych zabiegów chemicznych. Zrównoważona ochrona zapewnia nie tylko wysokie plony, ale również dbałość o środowisko.
